انواع روش های جوشکاری به همراه کاربرد آنها

یکی از قدیمی‌ترین و بهترین روش‌ها برای اتصال دو قطعه در صنعت امروزه، فرآیند جوشکاری است. این فرآیند، براساس محل انجام شدن آن و مواد استفاده شده صورت می‌گیرد. جوشکاری فرآیندی است که طی آن، دو یا چند قطعه با گرما، فشار یا هر دو، با سرد شدن قطعات، به یکدیگر جوش می‌خورند. فرآیند انواع جوشکاری معمولاً بر روی فلزات و ترموپلاستیک‌ها انجام می‌شود اما می‌توان جوشکاری را بر روی چوب نیز انجام داد. به طور کلی اتصال جوشی تکمیل شده را می‌توان جوشکاری نامید. همچنین برای فرآیند جوشکاری به دستگاه جوش نیاز داریم. برای داشتن اطلاعات کافی برای خرید دستگاه جوش، می توانید از کارشناسان ما در زمینه آموزش جوشکاری راهنمایی بگیرید.
قطعاتی که در جوشکاری به هم متصل می‌شوند، به عنوان ماده اصلی شناخته می‌شوند. ماده‌ای که برای کمک به شکل‌گیری اتصال، اضافه می شود، مواد پرکننده یا مصرفی نامیده می‌شود. شکل این مواد ممکن است به صورت صفحه یا لوله اصلی، سیم پرکننده، الکترود مصرفی (برای جوشکاری قوس الکتریکی) و غیره باشد.

مواد مصرفی در جوشکاری معمولاً به گونه‌ای انتخاب می‌شوند که از نظر ترکیب، مشابه با مواد اصلی باشند، بنابراین آنها یک جوشکاری همگن را تشکیل می‌دهند، اما مواردی هم به جز جوشکاری همگن وجود دارد، مثلا هنگام جوشکاری چدن‌های شکننده، از پرکننده‌‌هایی با ترکیب و خواص بسیار متفاوت استفاده می‌شود. این جوشکاری‌ها را جوشکاری ناهمگن می‌نامند.

حتما بخوانید: آموزش جوشکاری آرگون (TIG)

انواع اتصالات جوشکاری

• اتصال به صورت لب به لب

• اتصال بین انتها یا لبه‌های دو قسمت که زاویه ای بین 135 تا 180 درجه نسبت به یکدیگر ایجاد می‌کند که در ناحیه اتصال شامل می‌شود.

• اتصال به صورتT شکل یا سپری

• اتصال بین انتها یا لبه یک قسمت و وجه قسمت دیگر، قسمت‌ها با یکدیگر زاویه بیش از 5 تا 90 درجه در ناحیه اتصال ایجاد می کنند.

• اتصال به صورت پوششی یا حالت لب رو هم قرار گرفته

• اتصال بین دو قسمت روی هم قرار دارند که زاویه ای بین 0 تا 5 درجه با یکدیگر در ناحیه جوش یا جوش ایجاد می کند.

• اتصال به صورت گونیا شکل یا اتصال گوشه‌ای

• اتصال بین انتها یا لبه های دو قسمت که زاویه ای بیش از 30 اما کمتر از 135 درجه در ناحیه اتصال ایجاد می کند.

• اتصال به صورت پیشانی یا لبه‌ای مانند

• اتصال بین لبه های دو قسمت که زاویه ای بین 0 تا 30 درجه نسبت به یکدیگر ایجاد می کند که در ناحیه اتصال شامل می شود.

• اتصال به صورت صلیبی

• اتصالی که در آن دو صفحه مسطح یا دو میله در زاویه قائم و در یک محور به صفحه صاف دیگری جوش داده می شود. در اتصال صلیبی، دو صفحه مسطح یا دو میله در زاویه قائم و در یک محور به صفحه صاف دیگری جوش داده می شود.

آموزشگاه فنی در زمینه آموزش جوشکاری با ارائه بهترین خدمات مشاوره توسط کارشناسان خود، برای بهبود ایمنی، کیفیت کارایی و سودآوری در تمامی جنب‌ ها در تلاش هستند .

فرآیند جوشکاری چگونه است؟

برخلاف لحیم‌کاری، که فلز پایه را ذوب نمی‌کند، جوشکاری فرآیندی با حرارت بالا است، که مواد پایه را معمولاً با افزودن مواد پرکننده ذوب می‌کند. در واقع در جوشکاری، آن ماده چسبنده‌ای که نقطه ذوب پایینی دارد و در لحیم کاری برای اتصال استفاده می‌شود به کار نمی‌آید. جوشکاری دو قطعه را به طور مستقیم به هم وصل می کند.

انواع روش جوشکاری بر اساس پیکربندی آنها

• جوش مدل دکمه ای: این مدل جوش داخل سوراخی به شکل بیضی ساخته می شود و زمانی که دو سطح روی هم قرار می گیرند به وجود می آید که به آن جوش مدل دکمه ای می گویند.
• جوش مدل انسدادی: این مدل جوش داخل سوراخی به شکل دایره ساخته می شود که خود این سوراخ زمانی که دو سطح روی هم قرار می گیرند ایجاد می شود که به آن جوش مدل انسدادی می گویند.
• جوش مدل گلویی: جوشکاری مدل اتصالات لب روی هم، اتصالات سپری شکل، اتصالات تی شکل، اتصالات گونه‌ای یا گوشه‌ای از این نوع مدل جوش هستند. این نوع مدل جوش به صورت تقریبا مثلثی شکل با زاویه بین، تقریبا قائم می باشد.
• جوش مدل شیاری: به مدل جوشی که در بین شیار میان دو عضو یک اتصال ساخته شده باشد جوش مدل شیاری گفته می شود. جوشکاری لب لب از این مدل جوش است.

گرم کردن و ذوب مواد از طریق روش‌های گوناگونی قابل انجام شدن است به همین جهت است که جوشکاری هم، انواع و روش‌های گوناگونی دارد که هرکدام کاربرد‌های مخصوص به خودشان را دارند:

راه و روش های اصلی جوشکاری شامل موارد زیر هستند:

•  جوشکاری برق
•  جوشکاری در حالت جامد
•  جوشکاری با گاز اکسیژن
•  انواع متفرقه جوشکاری
•  جوشکاری مقاومتی
•  سایر روش های متفرقه …

حتما بخوانید: آموزش جوشکاری برق (SMAW)

انواع اتصالات جوشکاری بر چه اساسی تقسیم بندی می شوند؟

بر اساس نفوذ
بر اساس قابلیت دسترسی
براساس پیکربندی

انواع مختلف جوشکاری چیست و برای چه مواردی استفاده می شود؟

چهار نوع اصلی جوش وجود دارد که توسط انواع دستگاه جوش انجام می شود. MIG – جوشکاری قوس فلزی گازی (GMAW)، TIG – جوشکاری قوسی تنگستن گازی (GTAW)، جوشکاری قوس فلزی محافظ چوبی (SMAW) و جوشکاری با هسته شار – جوشکاری با هسته شار (FCAW). ما در اینجا به هر نوع جوشکاری عمیق تر می پردازیم و همچنین در مقاله بعدی با یکی از بهترین انواع دستگاه های جوشکاری که دستگاه جوش اینورتر نام دارد آشنا می شویم.
انواع جوشکاری فلزات مانند فولاد، آهن، استیل، آلومینیوم و …. به دو حالت کلی که شامل ذوبی و غیر ذوبی که حالت جامد است تقسیم می‌شود.

معایب جوشکاری

سوژه جوشکاری ممکن است به دلیل گرمایش و سرمایش ناهموار در حین جوشکاری دچار کج شدگی شود.
همچنین آنها اتصال دائمی هستند، برای از بین بردن باید جوش را بشکنیم.
باید مراقب این فرآیندها بود زیرا ممکن است منجر به سوختگی، شوک الکتریکی، آسیب دیدگی، قرار گرفتن در معرض تشعشع یا استنشاق دود و گازهای سمی جوشکاری شود.

کاربرد جوشکاری

جوشکاری به طور گسترده برای ساخت مخازن تحت فشار، پل‌ها، سازه‌های ساختمانی، هواپیماها و فضاپیماها، قطارهای راه‌آهن و کاربردهای عمومی در صنایع کشتی‌سازی، خودروسازی، برق، الکترونیک و صنایع دفاعی، تخمگذار خطوط لوله و خطوط راه‌آهن و هسته‌ای، ساخت ورق فلزی، صنایع خودروسازی و هواپیماسازی، اتصال فلزات آهنی و غیرآهنی، اتصال فلزات نازک استفاده می شود.

انواع جوشکاری فلزات

•  جوشکاری ذوبی (FW)

1. جوشکاری قوسی (Arc welding)
2. جوشکاری اکسی گاز (Oxy fuel welding)
3. جوشکاری با پرتو لیزری (Laser beam welding)
4. جوشکاری با پرتوی الکترونی (Electron beam welding)

• جوشکاری غیر ذوبی (حالت جامد)

جوشکاری غیر ذوبی یا حالت جامد به جوشکاری گفته می‌شود که در حالت جامد صورت می‌گیرد و هیچ ماده‌ای در آن ذوب نخواهد شد. همچنین در اثر وارد شدن فشار، مولکول‌های موجود در سطح دو قطعه از بخشهای پرتراکم به نواحی کم تراکم حرکت می کنند.
این جوشکاری برای موادی که به حرارت حساس هستند کاربرد زیادی دارد زیرا طی این فرآیند خواص فیزیکی و مکانیکی مواد ثابت می ماند. انواع جوشکاری غیر ذوبی شامل موارد زیر هستند:

1. جوشکاری مقاومتی (RW)
2. جوشکاری اصطکاکی (FW)
3. جوشکاری انفجاری (EW)
4. جوشکاری فراصوتی (UW)

حتما بخوانید: آموزش جوشکاری CO2

جمع بندی

در این مقاله یاد گرفتیم، زمانی که دو قطعه فلزی یا غیر فلزی به روش گرم کردن محل متصل شده یا ذوب شدن قطعه متصل به هم وصل می شوند، فرآیند جوشکاری انجام می‌گیرد. یکی از نکات مهم در جوشکاری که باید به آن توجه کنیم پارامترهای جوشکاری است و علت آن هم تولید شدن محصولی مناسب است.
با معنای جوشکاری و انواع آن آشنا شدیم و  همچنین در مقاله قبلی  ابزارهای جوشکاری و کاربردهای آن‌ها را شناختیم.
تطبیق پذیری و هزینه کم جوشکاری‌ها، آنها را به یکی از پرکاربردترین اتصالات در صنعت جوشکاری تبدیل کرده است.
تا پایان قرن نوزدهم، جوشکاری فورجی، تنها روش مورد استفاده در جوشکاری بوده است، اما فرآیندهای بعدی مانند جوشکاری قوس الکتریکی از آن زمان توسعه یافته است. در روش‌های مدرن، از شعله گاز، قوس الکتریکی، لیزر، پرتو الکترونی، اصطکاک و حتی فراصوت برای اتصال مواد استفاده می‌کنند که در مقاله های بعدی با آنها آشنا خواهیم شد.