علت نوسان برق در ساختمان چیست؟

وجود نوسان در جریان برق موضوعی است که همه افراد به نوعی با آن سروکار داشته اند. نوسان جریان الکتریکی از عامل های مهم خرابی و آسیب دیدن لوازم و تجهیزات برقی مورد استفاده در منزل به شمار می رود. برای جلوگیری از کم و زیاد شدن برق در خانه در وهله اول باید منشا و علت نوسان برق در ساختمان را جستجو کرد. به طور کلی، علل و عوامل مختلفی می تواند منجر به نوسان الکتریکی در سیستم برق کشی ساختمان شوند که در این مطلب به آنها اشاره خواهیم کرد. در صورتی که از علاقه مندان به برق ساختمان هستید و می خواهید اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب نمایید توصیه می کنیم در دوره آموزش برق ساختمان آموزشگاه فنی ثبت نام نمایید.

نوسان برق چیست؟

نوسان برق به تغییرات در ولتاژ، فرکانس و جریان در شبکه برق گفته می شود. زمانی که ولتاژ یا جریان برق به صورت دوره ای در شبکه دچار نوسان شوند و این عملکرد تکرار شود به آن نوسان برق می گویند. این نوسانات باعث خرابی تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی می شود و برای اینکه کیفیت تامین برق بهبود پیدا کند باید این نوسانات کنترل شود.

شایع ترین علت نوسان برق در ساختمان چیست؟

در ادامه شایع ترین دلایل نوسانات برق را بررسی کرده ایم، برای آشنایی و رفع علت آن ادامه متن را بخوانید.

1- اتصالی یا جرقه الکتریکی

علت نوسان برق در ساختمان می تواند نشات گرفته از وجود خرابی و اتصالی در برق ساختمان باشد. استفاده از سیم های غیر استاندارد و بی کیفیت می تواند در مواقع بار الکتریکی زیاد، موجب اتصالی و معیوب شدن سیم ها و اتصالات شود. همچنین، برخورد رعد و برق با سیم ها و اتصالات نیز می تواند آسیب دیدگی و خرابی خطوط برق را در پی داشته باشد. علاوه بر این، اتصالی سیم های برق می تواند منجر به کاهش طول عمر و خرابی و آسیب دیدن وسایل و لوازم برقی شود.

برای حل این مشکل در ابتدای امر می بایست: از خرابی و فرسودگی سیم ها و اتصالات سیستم برق داخلی ساختمان اطمینان حاصل نمود. در صورت فرسودگی و خرابی سیم ها، برای تعویض سیم های برق بایستی از برقکاران حرفه ای کمک بگیرید زیرا برقکاری ساختمان امری تخصصی بوده و مستلزم یادگیری و آموزش برق کشی ساختمان به صورت حرفه ای می باشد. استفاده از سیم های استاندارد و باکیفیت و مرغوب، در کاهش و به حداقل رساندن مشکلات ناشی از نوسان و اضافه بار الکتریکی مؤثر و تاثیرگذار است.

2- اضافه بار الکتریکی علت نوسان برق ساختمان

جریان الکتریکی اضافه و مازاد را می توان از دیگر دلایل و علت نوسان برق در ساختمان برشمرد. در برخی مواقع توان مصرفی تجهیزات و لوازم روشنایی مانند لامپ، از میزان وات قابل تحمل آن بسیار بیشتر و بالاتر می‌باشد. در چنین شرایطی و به علت تولید گرمای زیاد، احتمال ذوب شدن عایق ها و سوکت های سیم ها و اتصالات افزایش پیدا می کند. همچنین، گرمای زیاد موجب تولید جرقه و حتی بروز حوادثی خطرناک مانند آتش سوزی می شود.
خاموش شدن مرتب و پیاپی جریان برق ساختمان، حکایت از وارد شدن بار الکتریکی اضافه و مازاد به مدار دارد. استفاده از دستگاه استبلایزر یا تثبیت کننده جریان برق، از بهترین راهکارها برای رفع این مشکل می باشد. جبران افت ولتاژ و تثبیت جریان برق، از وظایف این دستگاه به شمار می آید. دستگاه استبلایزر ضمن جلوگیری از نوسان و افت ولتاژ الکتریکی، مانع از قطع شدن جریان برق و متعاقب آن، آسیب و صدمه دیدن لوازم و وسایل برق می‌شود.

3- عدم وجود قطع کننده جریان الکتریکی مدار

از دیگر دلایل و علت کم و زیاد شدن برق می توان به عدم وجود قطع کننده جریان برق باقی مانده در مدار الکتریکی (RCCB)، اشاره نمود. کلید محافظ جان از تجهیزاتی بوده که در مواقع بروز نوسان و اختلاف میان جریان رفت و برگشت، نسبت به قطع مدار اقدام می کند. در نتیجه این امر از بروز حوادث احتمالی نظیر برق گرفتگی و آتش سوزی به نحو مطلوب جلوگیری می شود. عدم تعبیه این تجهیز می تواند مشکلات متعددی را در مواقع نوسان جریان الکتریکی برای لوازم برقی ایجاد کند.

حتما بخوانید: ولتاژ برق ساختمان

4- فرسودگی و خوردگی سیم ها از دیگر دلایل کم و زیاد شدن برق

فرسوده شدن و خوردگی سیم ها و اتصالات، از دیگر دلایل شایع مشکل نوسان جریان الکتریکی در سازه های ساختمانی و مسکونی محسوب می شود. فرسودگی سیم ها در صورت متصل شدن به سوئیچ های جدید و سالم، موجب شل شدگی و پیچ خوردگی و به تبع آن، نوسان جریان الکتریکی در سیستم سیم کشی داخلی ساختمان می شود. همچنین، در صورت پیچ خوردگی سیم ها و اتصالات، می بایست نسبت به آزاد کردن سیم ها و قرار دادن آنها در ترمینال های اتصال مبادرت ورزید.

5- خروجی دارای ظرفیت کم علت نوسان برق ساختمان

در برخی مواقع، خروجی کم ظرفیت می تواند علت قطع و وصل شدن برق در خانه باشد. در بسیاری از خانه‌ها به منظور دریافت جریان الکتریکی با شدت و توان بیشتر، از سیم ها و کابل های برق دارای قدرت بالا استفاده می‌گردد. همخوانی نداشتن میزان و توان خروجی و ورودی جریان الکتریکی، می تواند مشکلاتی را در سیستم برق کشی ساختمان ایجاد کند. استفاده از محافظ های باکیفیت و مشورت گرفتن از متخصصان تعمیرات برق می تواند در رفع این مشکل کمک شایانی نماید.

6- شوک الکتریکی علت کم و زیاد شدن برق خانه

شوک الکتریکی را می توان از دیگر دلایل و علت کم و زیاد شدن برق خانه قلمداد نمود. در صورت استفاده نادرست و غیر اصولی از جریان برق، شوک الکتریکی بروز پیدا می کند. این مشکل در سازه ها و ساختمان های قدیمی و دارای قدمت زیاد، بیشتر به چشم می خورد. به طور معمول، شوک الکتریکی در مواقع خاموش یا روشن کردن یک وسیله برقی رخ می دهد. همچنین، قدیمی بودن سیستم سیم کشی ساختمان نیز در بروز این مشکل تاثیرگذار می باشد. برای رفع این مشکل، می بایست مشکلات و ایرادات موجود در سیم کشی ساختمان را به صورت اصولی و درست برطرف ساخت.

راهکارهای کاربردی برای حل مشکل نوسان برق

یکی از روش های عمومی و متداول در جهت حل مشکل نوسان برق، استفاده از محافظ برق می باشد. محافظ برق برای جلوگیری از صدمه و آسیب لوازم و تجهیزات برقی، بسیار تاثیرگذار و مؤثر است. این دستگاه ها به محض احساس پایین یا بالا شدن ولتاژ شبکه، جریان الکتریکی را قطع می کنند. در نتیجه این امر هیچگونه آسیب و صدمه ای به وسایل برقی خانه مانند یخچال فریزر، لباسشویی و تلویزیون وارد نمی شود. نصب صحیح و اصولی کلیدها و پریزها از دیگر موضوعاتی است که می تواند از نوسان برق و بروز مشکلات مربوط به آن جلوگیری کنید. جدا کردن دستگاه های برقی از خروجی ها و پریزهای فرسوده و ضعیف، از دیگر راهکارهای کاربردی در جهت جلوگیری از نوسان جریان برق در ساختمان تلقی می گردد.

علاوه بر این، انتخاب تجهیزات و ملزومات روشنایی می بایست متناسب با میزان ظرفیت قابل تحمل سیم ها و کابل ها صورت گیرد. همچنین، جدا کردن دستگاه ها و لوازم خاموش از پریز برق، در این زمینه می تواند کمک کننده باشد. غالبا دستگاه های برق در زمان خاموشی هم از قدرت و توان مناسبی برخوردار هستند. عدم بارگیری بیش از حد از مدارهای برق ساختمان و عدم استفاده از وسایل غیر ضروری به صورت همزمان، برای رفع مشکلات نوسان برق ساختمان مؤثر می باشد.

چگونه نوسان برق را بگیریم؟

دستگاه های حفاظت از نوسانات همراه با یک سیستم اتصال زمین خوب وظیفه حفاظت از وسایل الکتریکی و الکترونیکی را بر عهده دارند و در برابر بیشتر نوسانات، از وسایل حفاظت می‌ کنند. همچنین شما باید پریزهای برق ویژه ای را نصب کرده تا بتوانید در برابر ولتاژ از دستگاه ها محافظت کنید. کاهش خطر و رفع نوسانات برق به امنیت و حفظ شما و خانواده کمک می ‌کند پس باید اقدامات لازم را در این زمینه بدانید که در زیر به برخی از این موارد اشاره می کنیم.

بررسی سیم کشی

بررسی سیم کشی های معیوب و قدیمی باعث می ‌شود که از مشکلات افزایش برق و بدتر شدن آن جلوگیری کنید. اگر با چنین مشکلی مواجه هستید بهتر است از یک برقکار سیم کشی کمک بگیرید. بهتر است وسایل الکترونیکی و برقی را در زمان هایی که از آن ها استفاده ندارید از برق بکشید مخصوصا اگر طوفانی در راه باشد، این کار به جلوگیری از افزایش برق کمک می کند.

نصب محافظ برق

یکی دیگر از راه های در دسترس و ارزان برای جلوگیری از نوسان برق استفاده از محافظ برق است‌. بهتر است شما وسایلی مانند رایانه و تلویزیون را به این محافظ ها وصل کنید، تا از نوسانات برق و خرابی دستگاه جلوگیری کنید. شما می توانید این محافظ ها را از فروشگاه های لوازم خانگی خریداری کنید. نمونه ای از این دستگاه ها شامل نوارهای برق و پریزهای محافظ هستند که از آسیب رساندن و ولتاژ زیاد که به وسایل الکترونیکی وارد می شود، جلوگیری کند.

استفاده از استابلایزر

یکی از راه های حل مشکل نوسان برق استفاده از استابلایزر یا همان تثبیت کننده جریان برق است چون یک وسیله محافظتی است‌، این وسیله طوری طراحی شده است که بتواند کمترین حد از نوسانات برق را شناسایی کرده و ولتاژ ورودی به وسایل الکترونیکی را روی ۲۲۰ ولت تا ۲۳۰ ولت نگه دارد. این دستگاه علاوه بر شناسایی نوسانات می تواند برق مورد نیاز مصرف کننده را تا حد امکان تامین کند، همچنین می تواند ولتاژ ورودی را تنظیم کرده و به مصرف کننده در مدیریت جریان برق کمک کند.
همچنین این دستگاه دارای مزیت های دیگری نسبت به محافظ برق نیز است، زیرا این دستگاه می‌ تواند کلیه برق ورودی یک ساختمان را مدیریت و کنترل کند اما اگر شما از محافظ برق استفاده کنید این محافظ ها فقط برای یک مصرف کننده قابلیت استفاده را دارند.

دستگاه محافظ برق

همه شما در منزلتان شاهد استفاده از دستگاه محافظ برق هستید این وسیله توانایی کنترل جریان ورودی به دستگاه را دارد و زمانی که ولتاژ ورودی به دستگاه کمتر یا بیشتر از حد مجاز شود آن را کنترل می کند و مانع عبور این جریان به دستگاه شده و از سوختن آن جلوگیری می کند. در ادامه پس از چند ثانیه یا چند دقیقه که جریان برق متعادل شد دوباره جریان برق را به دستگاه مصرف کننده برمی گرداند، پس ما از این دستگاه در مکان هایی که قطعی برق لحظه ای اتفاق می افتد می توانیم استفاده کنیم.

استفاده از یو پی اس  UPS

این دستگاه یکی از تجهیزات برق اضطراری ساختمان محسوب می شود و متصل به باتری هایی است که همیشه دارای برق هستند. به همین علت از این وسیله به عنوان منبع تغذیه بدون وقفه یاد می شود. یعنی اگر برق ورودی یک ساختمان به هر دلیلی قطع و وصل شود و یا جریان آن کم و زیاد شود این دستگاه سریعا وارد مدار شده و به جبران برق قطع شده می پردازد. همچنین UPS علاوه بر کنترل قطعی برق می تواند نوسانات برق را چک کرده و در صورت کم و زیاد شدن ولتاژ آن را تنظیم کند.

جمع بندی

در این مطلب به بررسی رایج ترین دلایل قطع و وصل شدن جریان برق در ساختمان پرداختیم. این آموزشگاه علاوه بر دوره فوق کلاس های آموزشی متعدد دیگری را برگزار می نماید. آموزش تعمیرات موبایل، آموزش تعمیرات ایسیو، آموزش تعمیرات پکیج دیواری و… برخی از دیگر دوره های در حال برگزاری در این آموزشگاه است. امیدواریم مطالب برای شما عزیزان مفید بوده باشد و  ممنون که مانند همیشه در فنی پارس همراه ما بودید.