انگشتی موتور یا اسبک چیست؟ بررسی علت های خرابی انگشتی

انگشتی خودرو یکی از مهم ترین قطعات در موتورهای درون سوز می باشد که عدم کارکرد درست آنها باعث تنظیم ناصحیح موتور خودرو و یا نقص جدی در آن خواهد شد. اسبک ها در واقع منتقل کننده حرکت میل بادامک به سوپاپ می باشند و در موتور خودرو نقش بسیار مهمی دارند و اگر به درستی کار نکنند، باعث ایجاد صدای زیاد در موتور خودرو خواهند شد. از آنجا که بسیاری از افراد ممکن است در این سؤال را داشته باشند که که کارایی دقیق و علل خرابی انگشتی موتور چیست، در ادامه این مقاله در ارتباط با نحوه عملکرد و همچنین علائم خراب شدن اسبک خودرو  توضیح کاملی را ارائه خواهیم کرد. همچنین لازم به ذکر است این بخش از تعمیرات خودرو مربوط به قسمت مکانیکی  موتور آن می باشد و افرادی که علاقه مند به ورود به بازار کار و شروع فعالیت در این زمینه هستند، می توانند با گذراندن دوره های آموزش مکانیک خودرو، به صورت تخصصی مهارت خود را بالا برده و به بازار کار آن ورود کنند.

منظور از انگشتی موتور یا اسبک چیست؟

اسبک خودرو در بالاتنه موتور در بخش سرسیلندر قرار دارد و به دو نوع مکانیکی و هیدرولیکی تقسیم می شود. اسبک ها مهم ترین قطعات کاربردی در خودرو هستند که با انتقال نیروی حرکت از میل بادامک به سوپاپ زمینه حرکت خودرو را فراهم می کنند. در واقع آن ها تعیین کننده کارکرد موتور اتومبیل هستند و ایجاد هر نوع اختلال در ساختار آن مانع عملکرد درست مکش و یا حتی انفجار خودرو می شود.

مدل های مکانیکی که مدل های قدیمی تر هستند، اصطکاک و در نتیجه ساییدگی و خرابی بیشتری دارند، چراکه ریگلاژ کردن آن ها به صورت دستی صورت می گیرد. اما در مدل های هیدرولیک اسبک، ریگلاژ دستی وجود ندارد.

در مدل مکانیکی، اسبک نیروی خود را به صورت غیر مستقیم از میل بادامک می گیرد، اما در مدل های هیدورلیک، نیرو مستقیم از میل بادامک به سوپاپ و از سوپاپ به اسبک منتقل می شود. انگشتی موتور مانند یک اهرم میان میل بادامک و ساق سوپاپ کار می کند. اسبک ها در واقع حرکت چرخشی میل بادامک را  به حالت ضربه چکشی به سوپاپ تبدیل می کنند. انگشتی قطعه های حساسی هست که موقع کار کردن موتور به سرعت دائم فعالیت داشته و ممکن است که به مرور زمان دچار سایش و خرابی شود و با ایجاد سر و صدای زیاد در موتور ماشین ممکن است مشکلات بیشتری را برای موتور خودرو به وجود آورد.

علت نامگذاری اسبک ها به خاطر ظاهری است که دارند. یک طرف اسبک موتور روی بدنه ساق سوپاپ و در طرف دیگر آن پیچ و مهره هایی وجود دارد که برای تنظیم تلرانس بین انگشتی و سوپاپ مورد استفاده هستند.

بر روی انگشتی موتور یک سوراخ وجود دارد که باعث می شود روغن به سمت آن حرکت کرده و بتواند پس از روغن کاری فضای بین انگشتی و سوپاپ را پر کند. غالباً این روغن بر روی سرسیلندر ریخته می شود و به کمک فنرهایی که در آن بخش هستند از حرکت قطعات در کنار هم جلوگیری خواهد کرد.

زاویه ای که قطعات انگشتی در کنار هم قرار گرفته اند، بسیار مهم است و زمانی که نیاز به تعویض قطعه باشد، باید این زاویه حتماً رعایت شود.

نحوه عملکرد اسبک موتور

همانطور که اشاره شد اسبک یکی از مهمترین قطعات خودرو است که در بالاتنه موتور در قسمت سرسیلندر جای گرفته است. برای دسترسی به این قطعه، ابتدا باید در سوپاپ را باز کنید و پس از اینکه در سوپاپ باز شد، اسبک های موتور را مشاهده خواهید کرد.

انگشتی ها هم در موتورهای مکانیکی و هم در موتورهای هیدرولیکی استفاده می شوند و تعداد آنها بستگی به نوع موتور دارد. برخی از موتورها 16 سوپاپ و برخی 8 سوپاپ هستند و همین امر تعیین کننده تعداد اسبک های موتور خواهد بود.

زمانی که در موتور از انگشتی مکانیکی استفاده می شود، برای ریگلاژ کردن آن ها باید به صورت دستی اقدام کرد، اما در اسبک های هیدرولیکی نیاز به تنظیم به صورت دستی نیست و خود اسبک ها با فشار روغن تغذیه خواهند شد. عملکرد مهم انگشتی های موتور این است که برای باز کردن سوپاپ هوای موتور استفاده می شوند و نیروی خود را از سوپاپ تغذیه خواهند کرد.

اسبک های مکانیکی ممکن است به دو صورت تخت و غلطکی نیز وجود داشته باشند. در اسبک های مدل غلطکی اصطکاک کمتری ایجاد خواهد شد و به علت داشتن خرابی کمتر عمر آنها بیشتر خواهد بود. اما هنگامی که از مدل تخت استفاده می شود درصد ساییدگی و همچنین خرابی و اصطکاک بیشتر خواهد بود و همین امر باعث ایجاد سر و صدا در موتور خودرو و خرابی های بیشتر آن خواهد شد.

معمولاً بر روی انگشتی ها یک سری فنر تعبیه می شود که از حرکت افقی آنها جلوگیری می شود. میل اسبک نیز به واسطه اتصالات مخصوص روی سرسیلندر سوار خواهد شد. موقع روغن کاری کردن، روغن روی میل ریخته می شود و روغن درون بوش های آن وارد می شود و باعث کاهش اصطکاک و لقی احتمالی انگشتی می شود.

معمولاً زاویه دو طرف انگشتی نسبت به بوش مرکز اسبک و طول هر سمت آن به میزان فاصله میل بادامک و طول سوپاپ و ساق سوپاپ متغیر می باشد. علاوه بر این اسبک ها را معمولاً از جنس آلومینیوم چدن یا آهن می سازند.

 علل خرابی انگشتی موتور چیست؟

علت خرابی انگشتی موتور، مشکلاتی است که برای غلطک ها به وجود می آید و این امر به علت دو پهلو شدن خود غلطک می باشد. شایع ترین علت خرابی در دو مدل تخت و غلطکی اسبک ها مربوط به قسمت نوک انگشتی است که به اصلی ترین قسمت ساق سوپاپ وصل می باشد و عمده خرابی ها در این بخش رخ می دهد. از صدای انگشتی سوپاپ هم گاهی اوقات به خراب شدن آن می شود پی برد.

خرابی نوک انگشتی باعث می شود که فیلر بیش از اندازه سفت شده و کلگی یا نوک اسبک یا ساق سوپاپ خورده شود و وقتی چنین اتفاقی می افتد موتور خودرو ریپ زیادی دارد و سر و صدای زیادی در ماشین ایجاد می شود. علاوه بر این با ساییده شدن نوک اسبک مصرف سوخت خودرو نیز بالا خواهد رفت.

همانطور که اشاره شد در اسبک های مکانیکی ریگلاژ کردن به صورت دستی خواهد بود و خرابی هایی در نتیجه آن به وجود خواهد آمد. این موضوع باعث خوردگی کلگی سوپاپ خواهد شد. اما در مدل های هیدرولیکی بیشتر ساییدگی ها در قسمت ته استکانی اسبک یا تایپیت رخ می دهد و عمده خرابی ساق سوپاپ به دلیل ساییدگی تایپیت است. ساییدگی تایپیت اغلب موجب می شود که روغن در مدار موتور به درستی نچرخد و حالت خفگی برای سوپاپ ایجاد می شود، در نتیجه تغذیه کردن روغن توسط سوپاپ ها به کندی صورت خواهد گرفت.

در نهایت مشکلی که برای اسبک به وجود می آید، سفت شدن یا شل شدن آن خواهد بود  و زمانی که اسبک موتور هیدرولیکی دچار مشکل می شود، باعث ایجاد سر و صدا در موتور و مصرف بیش از اندازه روغن خواهد شد.

یکی دیگر از مهم ترین مشکلات خرابی انگشتی موتور مربوط به ترک خوردن آن می باشد. در این حالت هیچ راهی جز تعویض اسبک موتور وجود نخواهد داشت.

ساییدگی بوش اسبک، از دیگر مشکلات مربوط به انگشتی موتور است که باعث می شود که اسبک نیاز به تعویض داشته باشد، چرا که باعث گشاد شدن چکشی می شود و اتفاقی که رخ می دهد این است که روغن از پهلوی انگشت خارج می شود و فشار روغن پایین می آید. در این زمان یکی از مهم ترین کارهایی که باید انجام بدهید این است که بوش اسبک قدیمی را با خارج کنید و بوش جدید و سالم را با استفاده از مقداری روغن چرب کرده و از طریق یک گیره در سر جای خود قرار دهید. برای اینکه بتوانید این کار را به راحتی انجام دهید، می توانید بوش اسبک را مدتی در روغن قرار بدهید تا جایگذاری آن راحت تر صورت بگیرد.

سر وصدای زیاد موتور ماشین، ممکن است به علت خرابی و کچل شدن اسبک باشد. در صورتی که کچل شدن سر انگشتی به میزان کمی باشد، می توانید آن را ترمیم کنید اما اگر مشکل کچلی آن زیاد است، باید برای تعویض اقدام نمایید.

راه تشخیص خرابی اسبک چیست؟

همانطور که اشاره شد اسبک ها مهم ترین نقش را در خودرو موتور دارند و در صورتی که خراب شوند، باید خیلی زود توسط تعمیرکاران تعویض گردند.

باید اشاره کنیم که خوردگی نوک انگشتی باعث می شود تا در هنگام کار کردن موتور صداهای غیر طبیعی به گوش برسد و تق تق زیاد ماشین را به همراه داشته باشد و همین امر باعث مشکل شدن فیلرگیری موتور نیز خواهد شد و از همین سر و صداها می توانید مشکل اسبک را تشخیص دهید.

علاوه بر این اگر محل قرار گرفتن میل اسبک و پایه میله انگشتی دچار خوردگی شود، سر و صدای زیادی ایجاد می شود و باعث می شود که فشار روغن کاهش پیدا کند و در موتور روغن ریزی زیادی وجود داشته باشد. از طریق این دو مشکل ایجاد شده در موتور، می توانید حدس بزنید که مشکل اصلی در انگشتی خودرو است.

جمع بندی انگشتی موتور

بسیاری از افرادی که دارای خودرو هستند ممکن است موتور آنها دچار مشکل بشود و آن ها این مشکل را مربوط به انگشتی موتور بدانند؛ اما طبعا همه افراد با کارایی این قطعه و علل خرابی آن آشنایی ندارند.

در این مطلب سعی کردیم به نوع عملکرد اسبک ها در موتور خودرو اشاره کنیم و در کنار آن به مشکلات و علائم خرابی چکشی موتور نیز اشاره نماییم. چنانچه مشکل خرابی این قطعه در خودرو شما زیاد باشد، حتماً باید برای آن تعویض آن اقدام کنید و اگر زیاد دچار مشکل نشده باشد، می توان آن را به راحتی ترمیم کرد. جهت کسب اطلاع بیشتر در ارتباط با اسبک موتور و نحوه رفع خرابی های آن می توانید با ما در ارتباط باشید.