نقشه خوانی و علائم اختصاری برق ساختمان

نقشه برق ساختمان ها، از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. علاوه بر اینکه از این نقشه ها در مراحل ابتدایی ساخت ساختمان به منظور ترسیم منظم مسیرهای سیم کشی و قرار گرفتن پریزهای برق استفاده می شود، در آینده نیز از آنها می تواند استفاده های گوناگونی کرد. علائم اختصاری برق ساختمان در نقشه ها نیز بسیار کاربردی است. در ساختمان های بزرگ و سازه های پیچیده که سیستم های برقی موجود در آنها از پیچیدگی بالایی برخوردار هستند، وجود اختلال در یک قسمت مشخص از ساختمان، احتمالات گسترده ای را برای تکنسینی که قصد برطرف کردن این مشکل را دارد ایجاد می کند. همچنین شما عزیزان می توانید با شرکت در دوره آموزش آموزش برق ساختمان  نیز شرکت کنید و به طور تخصصی تر مباحث را فرا بگیرید.
به همین سبب وجود یک نقشه درست و منظم، به رفع و پیدا کردن عیوب موجود در سیستم کمک خواهد کرد و باعث خواهد شد تا افراد در وقت و هزینه های خود بسیار صرفه جویی کنند. در نقشه های ترسیم شده توسط تکنسین ها علائم اختصاری ای وجود دارد که در صورت آشنا نبودن به این علایم، به هیچ وجه نخواهید توانست از نقشه ها استفاده کنید. به همین سبب در مطلب پیش رو به تشریح علایم اختصاری برق ساختمان خواهیم پرداخت تا به شما در فهم این نقشه کمک کرده باشیم.

تقسیم بندی نقشه ها

نقشه برق ساختمان ها که تکنسین های مختلف از آن استفاده می کنند، به طور کلی به دو دسته اصلی مدارهای روشنایی و مدارهای صنعتی طبقه بندی می شود. اصلی ترین تفاوت این دو مدار و نقشه های آن، در استفاده از برق های تک یا سه فاز است، مدار اولی که نام برده شد اتصال قطعاتی که به برق 230 ولت و تک فاز نیاز دارند را نشان داده و در مقابل مدار صنعتی مربوط به بخش هایی است که به شبکه 3 فاز متصل می شوند.

نقشه خوانی ساختمان چگونه است؟

به منظور ایجاد روشنایی مطلوب در ساختمان ها، قبل از همه چیز نقشه های مربوط به روشنایی اتاق ها و همه بخش های ساختمان ترسیم میگردد که برای این منظور از تک تک فضاهای موجود در ساختمان که نیاز به سیستم برق کشی و روشنایی دارند، یک پلن یا نقشه تهیه می گردد.
حال ممکن است برایتان سوال شود که این پلن ها چگونه تهیه می شوند و دقیقا چه محتوایی درون آنها وجود دارد؟ به منظور تهیه پلن ها باید از ارتفاع بین 2.3 تا 3.4 متر فضا، برشی سطحی تهیه شود و عملا یک تصویر از بالا و از مکان مورد نظر تهیه کنیم؛ در این پلن ها همه جزئیات مربوط به ساختمان قابل مشاهده خواهد بود که شامل درها و دیوارها تا پله ها و هر فضای دیگر موجود در ساختمان است.
اگر پلن تهیه شده، مبلمان و وسایل به کار رفته در سازه را هم نشان دهد، به پلن تجهیزات و در غیر این صورت به پلن معماری یا خام شناخته خواهد شد. در نقشه های روشنایی نحوه قرارگیری چراغ ها و لامپ های بکار رفته در ساختمان و نحوه ای که این روشنایی ها به چه صورت کنترل می شوند را نشان می دهیم. شخصی که در زمینه نقشه خوانی برق ساختمان تخصص کافی را داشته باشد، با مشاهده این نقشه به راحتی از سیستم سیم کشی برق ساختمان، محل قرارگیری کلید و پریزها به خوبی آگاهی پیدا می کند.
مدار های الکتریکی از نوع روشنایی به سه شکل اصلی نمایش داده میشوند، نقشه حقیقی که اتصالات بین کلیدها را نشان می دهد و نقشه فنی یا همان تک خطی که در آن فقط به نشان دادن اتصالات اصلی موجود در مدار پرداخته شده و اتصالات کوچک تر و سیم کشی های برق ساختمان، به تصویر کشیده نمی شوند.

در تهیه تجهیزات اصلی مورد استفاده در مدار ها، معمولا از همین نقشه استفاده می شود، در این سبک از نقشه ها سیم های کمکی به هیچ وجه ترسیم نمی گردند. نقشه سوم از دسته مدار های روشنایی، نقشه شمای مسیر جریان می باشد، ترسیم نحوه برق رسانی به تجهیزات مختلف در این نقشه صورت می گیرد.

این نقشه ها که به شکل عمودی ترسیم می شوند از شروع جریان که سیم فاز مسئولیت آن را به عهده دارد تا پایان جریان که به سیم های نول ختم می شود را به خوبی ترسیم می کند. در این نقشه می توان مدار های قدرت و فرمان را به صورت کامل و کنار هم مشاهده کرد. تک تک وسایلی که در مدار مورد استفاده قرار می گیرند را در این دسته از نقشه ها با یک شماره مشخص نامگذاری می کنند تا در ادامه مسیر فرد نقشه خوان دچار سردرگمی نشود و از مسیر جریان به خوبی آگاهی پیدا کند. همانطور که بیان کردیم نقشه ها در دو دسته روشنایی و صنعتی طبقه بندی می شوند، دسته دیگر از نقشه ها که تحت عنوان نقشه های الکتریکی صنعتی شناخته می شوند نیز دارای چندین زیرمجموعه از نظر نقشه کشی هستند که در ادامه به شرح آنها هم خواهیم پرداخت.

یکی از زیرشاخه های این دسته از نقشه ها، نقشه مدار قدرت می باشد، این نقشه مسیری از جریان را که از مدار اصلی دریافت شده و به وسیله الکتریکی که می تواند برای مثال یک موتور الکتریکی باشد، نشان می دهد. نقشه دیگر مربوط به مدار فرمان می باشد، اگر بخواهیم نحوه عملکرد یا مدت زمان فعالیت مدار های قدرت را ارسال کنیم، از این نقشه استفاده می کنیم.  به طور کلی کار شبکه تک فاز معمولا توسط مدار فرمان و کار شبکه سه فاز توسط مدار قدرت ترسیم می گردد.

در نقشه مدار های روشنایی و صنعتی انواع بسیار گوناگونی از علائم اختصاری برق ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد. فرا گرفتن تمامی این علائم کار ساده ای نبوده و قطعا فقط یک تکنسین برق ساختمان است که می بایست از تمامی این علایم آگاهی کامل داشته باشد؛ این علایم از علامت های ساده مثل L1 در مدار روشنایی که نشان دهنده سیم فاز، N که سیم نول، PE که بیان کننده ارت و F1 که بیانگر فیوز است شروع شده و تا علامت ها و شکل های پیچیده و خاصی که مختص هر کدام از قطعات است را در برمی گیرد.

نتیجه گیری

بدون وجود نقشه های برق مربوط به ساختمان ها به هیچ وجه نمی توان مراحل مربوط به برق کشی ساختمان را از جمله سیم کشی ها، نصب پریزها و کلیدها و غیره را انجام داد، به همین سبب هر تکنسین و سازنده ای به این نقشه نیاز زیادی خواهد داشت. در علم برق کشی ساختمان ها و در فرایند ترسیم نقشه های آنها، دسته از علایم ساده و اختصاری وجود دارد که آگاهی داشتن به این علامت ها و اینکه دقیقا به چه منظوری در نقشه استفاده شده اند به شما در فهم بهتر و راحت تر کل نقشه کمک خواهد کرد.
به همین سبب تصمیم گرفتیم در این مطلب علائم اختصاری برق ساختمان را به صورت اولیه برای شما شرح دهیم تا دفعه بعدی که به یک نقشه سیم کشی مربوط به یک ساختمان نگاه کردید، بتوانید تا حدودی از آن آگاهی پیدا کنید و آن را بهتر درک کنید. ممنون که در فنی پارس همراه ما بودید.